Mijn naam doet er even niet toe. Ik ben inmiddels 'bejaard'. Maar plotseling (naar aanleiding van de site van Herman Liesemeijer), heb ik me afgevraagd of mijn moeder misschien een narcist is geweest. Ze voldeed volgens mij niet aan de 10 kenmerken. Wel iemand anders, een vrouw, waar ik ruim een jaar mee te maken heb gehad en wat werkelijk een vreselijke en krankzinnige ervaring is geweest. Daar zou ik een boek over kunnen schrijven, maar dat verhaal zou bijna niemand als echt gebeurd kunnen geloven.

Het begon met een droom, een half jaar voor ik die vrouw ontmoette. Ik bleek een geheimzinnige opdracht te hebben, moest naar een ruimte waar een spiegel aanwezig was. Ik liep langs spiegelende etalages, maar dat was het niet, ik werd door een onbekende kracht voortgedreven en stapte als vanzelf een ruimte binnen waar een grote spiegel opgesteld stond en daarnaast stond een vrouw. Ze keek veelbetekenend naar mij, met een blik van: zo, ben je daar eindelijk. Ze keek dwingend en zag er absoluut niet lief uit. Wel mooi, misschien op zich wel ergens een mooie vrouw.

Ik zag ieder detail, met name haar ogen, maar ook haar haren, gezicht, kleding, bouw, alles.

Terwijl ik naar haar keek bleek de spiegel opeens in scherven op de grond te liggen. De vrouw raapte een scherf op met in haar gebaren en ogen de duidelijke intentie om mij met die scherf open te rijten.

Ik was bang, zo bang, dat ik opsteeg en onder het plafond bleef hangen. Ze kon net niet bij mij komen en leek teleurgesteld...

Dat was de droom. Die was heel helder en bleek de toekomst te voorspellen.

Een half jaar later zag ik haar op het station voor een loket. Ik herkende haar ogenblikkelijk en wist toen dat ik op mijn uiterste hoede moest zijn.

Maar het lot leek een spelletje met mij te spelen. Het is me niet gelukt om uit haar buurt te blijven. Om een lang verhaal kort te maken, ik heb uiteindelijk bij haar in huis gewoond. Ik had een emotionele binding met haar gekregen. Het was alsof ik bij haar aan haar navelstreng hing...

Alle krankzinnige toestanden en traumatische ervaringen hoef ik hier eigenlijk niet te vertellen. Die sla ik over. Het is duidelijk: zij had een ernstige narcistische stoornis.

Het gaat mij nu om de vraag of mijn moeder ook een narcist geweest is. Want waarom die spiegel? Ik weet zeker dat ik zelf geen narcist ben. Maar ik ben opgegroeid in een gezin, waarbij het leek dat mijn moeder mij haatte. Ze blijkt mij als tweejarige in elkaar geslagen te hebben, waarna ik tijdelijk bij een mevrouw in huis ben gekomen. Dat moet achteraf een zegen zijn geweest. Ik had wel geen contact met die mevrouw, maar ik praatte dan ook niet meer en was een in mijzelf gekeerd kind. Maar het was er fijn. Ik kon ongestoord buiten zijn en door de groene weilanden lopen. Al mijn vroege jeugdherinneringen spelen zich daar af.

Met vier jaar moest ik definitief terug naar huis. Daar begonnen de nachtmerries, nacht na nacht. Mijn moeder was een heks en zat mij achterna, terwijl ik niet goed weg kon komen. Gillend werd ik iedere nacht wakker.

Toen ik als volwassene geconfronteerd werd met de feiten, met wat er met mij als tweejarige gebeurd was, bleek ik daar geen herinneringen aan te hebben, maar het klopte voor mijn gevoel helemaal. Want mijn moeder werd altijd uitzinnig naar mij in allerlei situaties. Ze sloeg me dan niet meer in elkaar, maar krijste met flikkerende ogen en ik was dan doodsbang. Of ik nou gevallen was en mijn knie kapot was, of een vlek in mijn jurkje had, het maakte niet uit: de hel brak dan los.

Naar anderen was ze altijd heel lief en leuk. Ze kon het ene moment staan te krijsen naar mij en het volgende moment de deur open doen voor iemand en dan gewoon heel gezellig doen. Niet te begrijpen gewoon.

Maar dit is een eenzijdig beeld. Ze las ons, mijn broertjes en mij, altijd voor, voordat we naar bed gingen. En met feestdagen maakte ze het heel gezellig.

Zie je, die kant had ze ook. Ze kon dat ook goed.

Ze was ook heel populair in haar kennissenkring.

Mijn vader had het heel moeilijk met haar. Er was altijd ruzie. Gehuil en geschreeuw van mijn moeder en mijn vader die wel eens riep: ik vermoord je nog eens!

Mijn broertjes leken het er beter af te brengen dan ik. Want alleen ik was het die haar tot uitzinnigheid dreef. Ook mijn houding naar mijn vader irriteerde haar. Ik adoreerde mijn vader namelijk. Niet dat ik contact met hem had, want hij was een eenzelvige man. 

Mijn moeder riep vroeger ook vaak dat ze het slecht getroffen had met van die rotkinderen. Zelf denk ik, dat we helemaal geen rotkinderen waren.

Ik ben als volwassene een keer behandeld door een hypnotherapeut. Niet dat ik dat bedacht had... die man kwam zich aan mij voorstellen en zei dat hij mij zou kunnen helpen. Dat was wel bijzonder.

Ik moest in gedachten naar mijn moeder kijken en beschrijven wat ik zag. Hij had direct in de gaten dat ik iets oversloeg toen ik haar beschreef. Want als we iets zien wat eigenlijk niet kan, dan wordt het blijkbaar direct al door ons bewustzijn gewist. Hij haalde dat moment ogenblikkelijk naar boven. Ik besefte toen dat ik rode puntjes om mijn moeder heen zag. Ik moest naar die puntjes blijven kijken. Dat werden vlammen, een heel vuur en uit dat vuur kwam een gedaante te voorschijn. Een soort vurig monster. Heel akelig om te zien.

Voor mij was het een troost om te weten dat het niet mijn moeder was als ze zo uitzinnig was, maar dat het dat monster was wat dan bezit van haar nam.

Misschien heeft het iets te maken met de oorlog. Mijn moeder werkte tijdens het bombardement op Rotterdam aldaar in een ziekenhuis als verpleegster. Dat moet vreselijk geweest zijn.

-------

Maar nu ik erachter ben gekomen dat die vrouw uit de droom en in wiens fuik ik gezwommen ben, een duidelijke narcist was, vraag ik me dus af of die spiegel betekende dat die vrouw mijn moeder spiegelde. Dan zou mijn moeder, die toch eigenlijk mijn mama was, ook een narcist zijn. Mag en kan ik dat concluderen? Ik merk weerstand bij mezelf. Want hoewel beiden, die vrouw en mijn moeder, mij beschadigden, is het toch duidelijk dat die vrouw naadloos in het rijtje kenmerken paste en mijn moeder niet. Of zou ik dat niet kunnen zien omdat ze mijn mama was? En er niemand anders was?

Voor mijn dochter is mijn moeder altijd lief geweest, is haar omaatje geweest.....

Dit was het voor nu.

Hanna